Geschiedenis van Tennis
Tennis is een sport die zijn oorsprong heeft in het Frankrijk van de 12e eeuw, hoewel het spel dat we vandaag kennen, aanzienlijk is geëvolueerd sinds die vroege dagen. De geschiedenis van tennis is intrigerend en getuigt van de duurzaamheid van deze sport door de eeuwen heen.
Het woord “tennis” is afgeleid van het Franse woord “tenez,” wat “houd vast” of “neem aan” betekent. Dit geeft aan dat tennis in de beginjaren een spel was waarbij de bal van de ene speler naar de andere werd geslagen, en het begon als een vorm van real-life Pong, met behulp van de handen in plaats van rackets.
Naarmate de populariteit van tennis groeide, begonnen spelers houten rackets te gebruiken om de bal meer kracht te geven en nauwkeuriger te kunnen slaan. Dit leidde tot de ontwikkeling van moderne tennisrackets zoals we die vandaag kennen. Het spel verspreidde zich over Europa en werd vooral populair in Engeland, waar het koninklijk hof een belangrijke rol speelde in het bevorderen van de sport.
Het moderne tennis zoals we dat vandaag kennen, evolueerde verder in de 19e eeuw. De regels werden gestandaardiseerd, en tennisclubs en toernooien begonnen te verschijnen. Wimbledon, dat in 1877 voor het eerst werd gespeeld, is een van ’s werelds oudste en meest prestigieuze tennisgrastoernooien en staat nog steeds bekend om zijn traditie en elegantie.
In de 20e eeuw bracht tennis enkele van de grootste iconen voort, zoals Rod Laver, Bjorn Borg, Martina Navratilova, en Roger Federer. Het professionele tennis werd steeds populairder, en spelers begonnen enorme prijzengelden te verdienen. De rivaliteit tussen spelers zoals Bjorn Borg en John McEnroe in de jaren 80 en later tussen Roger Federer, Rafael Nadal, en Novak Djokovic heeft tennis naar ongekende hoogten gebracht.
Tennis is ook een integraal onderdeel geworden van de Olympische Spelen, waar het sinds 1896 voor mannen en sinds 1900 voor vrouwen deel uitmaakt van het programma. Het heeft een wereldwijde fanbase en is uitgegroeid tot een van de meest beoefende sporten ter wereld.
De geschiedenis van tennis illustreert de evolutie van een eenvoudig spel tot een wereldwijde fenomeen met een rijke traditie en cultuur. De sport heeft vele veranderingen ondergaan, zowel in termen van uitrusting als regels, maar heeft altijd zijn unieke charme en competitieve aantrekkingskracht behouden. Tennis blijft een sport van elegantie, precisie en doorzettingsvermogen, die spelers en fans over de hele wereld blijft boeien.
Tennis
De herkomst van het woord tennis is niet duidelijk. Het vermoeden bestaat dat het is afgeleid van het Franse tenez, een woord dat als waarschuwing of oproep werd gebruikt voor wie een bal moest vangen. Tennis werd al in de elfde eeuw beoefend, vermoedelijk het eerst in Frankrijk en aanvankelijk onder de naam jeu de paume. Het werd niet met rackets gespeeld, maar met de blote handen en uitsluitend door gemengde paren. (Het dubbelspel was er dus eerder dan het enkelspel.) In Engelse geschriften omstreeks 1400 komen al termen voor als tene’tz, tenne’s, tenise, teney’s en tenys.
Het gebruik van het woord tennis voor de sport zoals we die nu kennen, is betrekkelijk nieuw. Voor 1900 heette de sport lawntennis, omdat het werd gespeeld op lawns, grasvelden. Tennis was volgens de Britten een sport die, in tegenstelling tot lawntennis, uitsluitend op overdekte banen (courts) werd gespeeld en daarom ook wel court-tennis werd genoemd. De oorspronkelijke benaming is in Nederland terug te vinden in de naam van de nationale tennisbond: de Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond (KNLTB).
Racket
Het spelen met de handen was pijnlijk en dus trokken de spelers handschoenen aan. Later bekleedden zij de binnenkant van de handschoenen met een verend netwerk, dat het terugslaan van de bal vergemakkelijkte. De volgende stap was dat de handschoen werd vervangen door een stok met aan het uiteinde een netwerk. Zo ontstond, ongeveer in 1500, het tennisracket. Het woord racket is afgeleid van het Arabisch voor ‘handpalm’.
Telling
De voor buitenstaanders raadselachtige telling bij games, van 15 naar 30 naar 40, waarna de score nog slechts in termen als deuce (zie aldaar) en advantage wordt aangeduid, is eigenlijk een vorm van klokkijken. Zij stamt vermoedelijk uit de periode dat tennis vooral aan koninklijke hoven werd beoefend. Om een game te winnen moesten de spelers vier punten scoren. De score werd aangegeven met behulp van een klok. Bij het eerste punt werd de wijzer op 15 gezet, bij het tweede op 30, bij het derde op 45 en bij het vierde was de wijzer terug bij het begin: de game was gewonnen.
Deze telling werd gehandhaafd, met dien verstande dat bij het uitroepen van een (tussen)stand fourty-five werd vervangen door fourty, omdat dit een korter woord is. Ook tegenwoordig hebben scheidsrechters de neiging tot inkorting: fifteen klinkt nogal eens als fif.
Love
Deze aanduiding dat een speler in een game op nul punten staat, heeft niets met de liefde te maken. Het is, zo wordt aangenomen, een verbastering van het Franse l’oef, ei. Het ei werd gezien als een symbool voor nul. Veertig-ei dus.
Deuce
Als beide spelers in een game fourty hebben bereikt staat het fourty all en klinkt het deuce op. Ze moeten dan net zo lang doorspelen tot een van hen twee punten meer dan de ander heeft gescoord. Deuce is een verbastering van het Franse deux wat weer een inkorting is van de Franse term voor fourty all: quarante à deux.
Tiebreak
Deze methode om een set niet eindeloos te laten voortduren (in de Verenigde Staten kwam het in een dubbelspel een keer tot de score 49-47) is in de jaren zeventig ingevoerd. Als de spelers op 6-6 in games zijn uitgekomen, wordt de set beslist met behulp van een tiebreak. Vandaar de veel voorkomende score 7-6. Deze beslissende game heeft een afwijkende puntentelling. Winnaar is degene die zeven (of meer) punten wint met twee punten voorsprong. Tie is een Engels woord voor gelijk staan, een stand die doorbroken moet worden.
Bronnen: ‘Honderd jaar sport’ van M. Adriani Engels (1960), de Engelse sportencyclopedie ‘The Game’ en ‘The Oxford Companion to Sports & Games’. NRC
